Türkiye'de Çalışma İzni Alma Süreci ve Şartları

Türkiye, yabancı çalışanlar için giderek artan bir cazibe merkezi haline gelmektedir. Ancak, Türkiye'de yasal olarak çalışabilmek için, yabancı uyruklu kişilerin çalışma izni alması gerekmektedir. Bu makale, Türkiye'de çalışma izni alma süreci, gerekli belgeler ve dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır.

Türkiye'de Çalışma İzni Nedir?

Çalışma izni, yabancı uyruklu kişilerin Türkiye'de yasal olarak çalışabilmelerine olanak sağlayan resmi bir belgedir. Türkiye'de çalışma izni, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından verilmektedir.

Türkiye'de yabancıların çalışma izni alabilmesi için öncelikle geçerli bir ikamet izni almaları veya çalışma izni başvurusuyla birlikte ikamet izni talebinde bulunmaları gerekmektedir.

Çalışma İzni Türleri

Türkiye'de yabancılar için farklı çalışma izni türleri bulunmaktadır:

1. Süreli Çalışma İzni

İlk kez çalışma izni başvurusunda bulunan yabancılara verilen izin türüdür. İlk başvuruda en fazla 1 yıl süreyle verilir. Daha sonraki başvurularda, aynı işveren için 2 yıl, farklı bir işveren için ise 1 yıl süreyle uzatılabilir.

2. Süresiz Çalışma İzni

Türkiye'de en az 8 yıl yasal olarak çalışmış olan veya en az 8 yıldır yasal olarak ikamet eden yabancılara verilebilir.

3. Bağımsız Çalışma İzni

Türkiye'de en az 5 yıl yasal olarak ikamet etmiş olan yabancılara, kendi işini kurmaları veya serbest meslek sahibi olmaları durumunda verilebilir.

4. İstisnai Çalışma İzni

Belirli niteliklere sahip yabancılara, normal başvuru koşullarından muaf tutularak verilebilen izin türüdür. Örneğin:

• Türk vatandaşı ile evli olanlar
• Türkiye'de doğan veya Türk vatandaşlığını kaybetmiş olanlar
• Belirli yatırımcı ve nitelikli personel
• Uluslararası korumadan yararlananlara verilebilir

5. Turkuaz Kart

Yüksek nitelikli yabancı işgücünü Türkiye'ye çekmek amacıyla oluşturulmuş özel bir çalışma izni kartıdır. Eğitim düzeyi, mesleki deneyim, bilimsel ve teknolojik alanlardaki faaliyetler gibi kriterlere göre değerlendirme yapılır.

Çalışma İzni Başvuru Koşulları

Türkiye'de çalışma izni alabilmek için, belirli koşulları karşılamanız gerekmektedir:

İşverenler İçin Koşullar

• İşyerinde en az 5 Türk vatandaşı çalıştırılıyor olmalıdır. (Bir yabancı için. Her bir ilave yabancı çalışan için 5 Türk vatandaşı daha gereklidir)
• İşveren şirketin ödenmiş sermayesi en az 100.000 TL veya brüt satışları en az 800.000 TL veya son yıl ihracatı en az 250.000 ABD Doları olmalıdır.
• Çalışma izni alacak yabancıya ödenecek maaş, pozisyon ve nitelikleriyle uyumlu olmalıdır.

Yabancı Çalışanlar İçin Koşullar

• Çalışılacak pozisyon için gerekli eğitim ve niteliklere sahip olmalısınız.
• Eğer bir meslek icra edilecekse, gerekli diploma ve yeterlilik belgelerine sahip olunmalıdır.
• Bazı meslekler yabancılara kapalıdır (Diş hekimliği, eczacılık, veterinerlik, hukuk müşavirliği, noterlik vb.)

Çalışma İzni Başvuru Süreci

Türkiye'de çalışma izni başvuru süreci genellikle şu adımları içerir:

1. İşveren Tarafından Online Başvuru

İşveren, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın e-Devlet portalı üzerinden "Yabancı Çalışma İzinleri Otomasyon Sistemi"ne (e-İzin) giriş yaparak başvuruyu tamamlar.

Başvuru sırasında aşağıdaki belgeler elektronik ortamda yüklenir:

• Çalışma izni başvuru formu (sistem tarafından oluşturulur ve işveren ile yabancı tarafından imzalanır)
• Pasaport fotokopisi
• Yabancının eğitim durumunu gösteren diploma veya sertifika (Türkçe tercümeli ve noter onaylı)
• Varsa mesleki yeterlilik belgeleri
• İş sözleşmesi veya görevlendirme yazısı

2. Yabancı Tarafından Başvuru

İşveren tarafından online başvuru yapıldıktan sonra, yabancı çalışan adayı için iki seçenek vardır:

a) Yurtdışında bulunan yabancılar: Türkiye'nin bulunduğu ülkedeki dış temsilciliğine (Büyükelçilik veya Konsolosluk) gerekli belgelerle başvurmalıdır. Bu başvuru, online başvurudan itibaren 10 iş günü içinde yapılmalıdır.

b) Türkiye'de yasal olarak bulunan yabancılar: Geçerli ikamet izni varsa, ayrı bir işlem yapmaları gerekmez. İkamet izni yoksa, çalışma izni başvurusu aynı zamanda ikamet izni başvurusu yerine geçer.

3. Değerlendirme Süreci

Başvuru, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirilir. Değerlendirme sırasında aşağıdaki kriterlere bakılır:

• İşgücü piyasasının durumu
• İşveren şirketin ekonomik durumu
• Yabancının nitelikleri ve pozisyona uygunluğu
• Yabancıya ödenmesi planlanan ücret

4. Sonuç

Başvuru sonucu, genellikle 30 gün içinde e-İzin sistemi üzerinden açıklanır. Olumlu sonuçlanan başvurular için çalışma izni kartı hazırlanır ve işverenin adresine gönderilir.

Çalışma İzni Ücretleri

Çalışma izni başvurusu için harç ve değerli kağıt bedeli ödenmesi gerekmektedir. Bu ücretler yıllık olarak güncellenmektedir. 2023 yılı için:

• 1 yıl süreli çalışma izni: 1.350 TL
• 2 yıl süreli çalışma izni: 2.700 TL
• 3 yıl süreli çalışma izni: 4.100 TL
• Süresiz çalışma izni: 5.400 TL
• Bağımsız çalışma izni: 5.400 TL
• Değerli kağıt bedeli: 200 TL

Çalışma İzni Uzatma Başvurusu

Mevcut çalışma izni süresinin sona ermesinden en az 60 gün önce uzatma başvurusu yapılmalıdır. Uzatma başvuruları da e-İzin sistemi üzerinden yapılır ve işveren tarafından başlatılır.

Çalışma İzninin İptali

Çalışma izni aşağıdaki durumlarda iptal edilebilir:

• İzin belgesi alındıktan sonra 6 ay içinde Türkiye'ye giriş yapılmaması
• İş sözleşmesinin sona ermesi
• İşverenin değişmesi (yeni işveren için yeni çalışma izni başvurusu yapılması gerekir)
• Yabancının ülkesine kesin dönüş yapması
• Sahte belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Çalışma izni başvurusunun olumlu sonuçlanması, işe başlayabilmek için tek başına yeterli değildir. İzin belgesinin fiziksel olarak teslim alınması gerekir.
• Çalışma izni sadece belirli bir işveren ve belirli bir iş için geçerlidir. İşveren veya iş değişikliğinde yeni bir çalışma izni alınması gerekir.
• Çalışma izni, ikamet izni yerine geçer. Ayrı bir ikamet izni alınmasına gerek yoktur.
• Çalışma izni almadan çalışmak, hem yabancı hem de işveren için ağır para cezalarına neden olabilir.

Sonuç

Türkiye'de çalışma izni alma süreci, bazı bürokratik adımlar içermekle birlikte, doğru bilgi ve belgelerle düzgün bir şekilde takip edilebilir. İşveren ve yabancı çalışan adayının, sürecin başından sonuna kadar iyi bir iletişim içinde olması ve gereklilikleri doğru şekilde yerine getirmesi çok önemlidir.

Grassinkli olarak, Türkiye'de çalışma izni başvurularınızda size profesyonel destek sağlıyoruz. Sürecin her aşamasında yanınızda olup, başvurunuzun hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlıyoruz.

Çalışma izni sürecinizde herhangi bir yardıma ihtiyaç duyarsanız, bizimle iletişime geçebilirsiniz.